
۳-۱-۷ فرسایش:
با توجه به خصوصیات ژئومورفولوژیک، فیزیوگرافی و سازندهای خاص زمینشناسی دشت شهداد، این دشت تحت تاثیر شدید فرآیندهای فرسایشآبی و بادی قرار داشته و اشکال مختلف فرسایش را دراین منطقه می توان مشاهده نمود.
الف)فرسایش ورقهای: این نوع فرسایش تقریبا درکل حوزه دیده میشود ولی در گودال تکاب شدت آن به مراتب بیشتر است.
ب) فرسایش شیاری: دربخشهای غربی و شمالغربی دشت در محدوده مخروطافکنه رودخانههای منتهی به دشت بیشتر دیده میشود.
ج)فرسایش خندقی : این نوع فرسایش را در مسیر رودخانههای قسمت مرکزی و غربی منطقه میتوان مشاهده نمود.
اثر عوامل فرسایش شرایط زیست را در این منطقه به قدری مشکل نموده بود، که در دهههای ۵۰ و ۶۰ بسیاری از مردم ناگزیر به مهاجرت از منطقه شدند. مهمترین محل برداشت شن در این دشت مدخل ورودی مسیلهایی است که سیلابهای کوهستانهای غربی را در چاله تکاب تخلیه مینمایند. مسیل دهنه غار در شمال غرب حوزه از مهمترین آنها میباشد.
با توجه به جهت باد غالب حرکت شنهای روان در این عرصه شمالی – جنوبی بوده، که در فاصله کمی از محل برداشت رسوب نموده و تپههای شنی را تشکیل میدهند.تپه های ایجاد شده گاهاَ تا ۷۰۰ متر در سال جابجا می شوند. از آنجاکه تقریباَ تمامی روستاها و مزارع در حاشیه شرقی دشت به صورت نوار باریکی به طول حدود ۵۰ کیلومتر واقع گردیدهاند. تپههای شنی ایجاد شده اکثرآبادیهای موجود را تهدید مینماید. به عنوان نمونه در روستاهای شیرینآباد، اکبرآباد، رشیدآباد، حجتآباد و دهنو، تپه های شنی تا داخل روستاها پیشروی کرده اند.
۳-۱-۸ حیات وحش:
با توجه به محدودیتهای شدید اکولوژیکی در کویر لوت تصور میشد که هیچ گونه حیات جانوری در این منطقه وجود نداشته باشد. اما براساس بررسیهای صورت گرفته خصوصا در سنوات اخیر، بیش از ۴۰ گونه جانوری که برخی از آنها منحصر به فرد میباشند دراین منطقه شناسایی گردیدهاند. ازمهمترین آنها میتوان به جبیر، گربه شنی، روباه شنی، افعی، مارمولک، یوزپلنگ، کرکس، رتیل،عقرب و بلبل خرما اشاره کرد.
۳-۱-۹ بررسی شاخص های اقتصادی و اجتماعی دشت شهداد:
۳-۱-۹-۱ شاخص های اجتماعی:
جمعیت:
در سمت شرقی دشت شهداد ودر کرانه کویرلوت مجموعهای از۳۷ روستا ومزرعه قرار گرفته که با یکدیگردهستان تکاب را تشکیل میدهند که از دوقسمت تکابشمالی و تکابجنوبی تشکیل شده است.این روستاها معمولا کم جمعیت بوده و ازحد اقل۶ تا حداکثر ۷۹ خانوار در آنها ساکن میباشند. کل جمعیت منطقه براساس آمارنامه سال ۱۳۸۵معادل ۴۸۶۸نفر در قالب ۱۱۲۷ خانوار بوده که تعداد ۲۴۲۰ نفر را مردان و۲۴۴۸نفررا زنان تشکیل میدهند.(جدول شماره۴) بیشترین جمعیت معادل ۳۳۸نفرمربوط به روستای استحکام و کمترین جمعیت معادل ۲۷ نفر مربوط به روستای شیرینآباد می باشد. نرخ رشد جمعیت روستاهای مورد بررسی در طی سالهای ۷۵ – ۸۵ برابر با ۴/۲ درصد بوده است. که روندی نزولی داشته. کاهش جمعیت روستایی طی ۱۰ سال گذشته و کوچ آنها به سمت مناطق شهری بدلیل نامساعد بودن شرایط زیست، مسائل عدیدهای از جمله کمآبی، که در اثر بروز پدیده خشکسالی حادث شده، عدم اشتغال جوانان به کار و نهایتا پایین بودن درآمد خانواربوده است]۸[.
ترکیب سنی جمعیت:
از کل جمعیت منطقه ۵۲% در گروه سنی کمتر از۱۵ سال،۴۲% در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال و۲%در گروه سنی بیش از ۶۴ سال قرار دارند. با توجه به آمار فوق جمعیت منطقه جوان ارزیابی میگردد]۸[.
وضعیت اشتغال :
شغل اصلی مردم کشاورزی و دامداری است. بر اساس بررسیهای صورت گرفته از جمعیت فعال منطقه (گروه سنی۱۰ سال به بالا)حدود۵۶ % شاغل، ۲۱% محصل، ۱۷%خانه دار و ۶% بیکار میباشند. از کل جمعیت شاغلین بیش از ۷۸%کشاورز و دامدار می باشند]۸[.
وضعیت سواد:
ازکل جمعیت منطقه ۳۲۰۳ نفر با سواد، ۱۰۳۸ نفر بی سواد و ۶۲۷ نفر زیر سن فراگیری سواد میباشند]۸[.
جدول شماره ۳-۴آمار جمعیت و وضعیت سواد بر اساس آمار نامه ۱۳۸۵
استان | شهرستان | بخش | دهستان | خانوار | جمعیت | مرد | زن | باسواد | مرد | زن |